FELSEFENİN ANA VATANI MESELESİ

Felsefe nedir? Filozof kimdir? Felsefenin ana vatanı neresidir? gibi sorular felsefe tarihi boyunca tartışılan soruların başında gelir.

Felsefe Aristoteles’e göre M.Ö 6. yy da İyonya da başlamıştır. Yani bugün Aydın ve İzmir bölgesinde Thales ile başlamıştır. Diogenes Leartusa göre tam tersine Mezopotamya da başlamıştır. Bu iki görüş arasında Aristoteles’in dediği kabul görür. Ama hala tarih, antropoloji, arkeoloji çalışmaları devam etmektedir felsefenin ana vatanı neresidir sorusu karşılığında.

Felsefenin Etimolojik Açılımı

Felsefe philosophia – (φιλοσοφια  ) hakikat sevgisi, filozof ise philosophos – (φιλοσοφος ) hakikatin peşinden koşan demektir.

Felsefe aklın ve özgür düşüncenin ürünü olduğundan herkes tarafından kabul edilen ve benimsenen bir tanıma denk düşmemektedir. Çünkü bir filozofun gelişmesinde ya da zihni formasyon kazanmasında yaşadığı dönemdeki bilimsel faaliyetlerin dini, sosyal ve siyasal çevrenin önemli katkıları olmaktadır. Hatta kendi şahsi görüşlerinin de payı büyüktür. Başka bir deyişle her insan kendi çağının ürünüdür. Bu sebep ile felsefe nedir diye sorarken; her filozofun üzerinde uzlaştığı ve herkesi tatmin eden bir cevap verilememektedir.

İyonya’dan önce Mısır, Mezopotamya, Çin, Hindistan ve Türklerde önemli düşünce sistemleri vardı fakat bu düşüncelerin yapısında dini ve mistik yani mitolojik öğeler olduğu için felsefe niteliğinde değerlendirilemiyordu. İyonya düşünce sisteminin felsefi olarak değerlendirilmesinin temel nedeni düşünce sisteminin dini ve mitolojik açıklamalardan sıyrılıp akla dayalı olması idi. Yani felsefi düşünce Antik Yunanda sistematik hale gelmiştir.

Felsefe için; Tanrı, doğa, evren, varlık, insan, toplum, siyaset, ahlak, kültür gibi hiç bitmeyecek kavramların kapılarını kolayca açmamızı sağlayan bir anahtardır diyebiliriz.

Felsefenin Ana Vatanında Filozof Kimdir?

Filozof için bilgiyi seven tanımı yapılabilir ama filozof aslında asidir. Bu asilik kırıp dökmeyen türden bir asiliktir. İnsanın mantığına sığmayan bir şeye karşı durmak ve kabullenmemektir. Yani hayır diyebilmektir. Filozof akıl kandilini eline alıp zorlu bir zihin yolculuğunu da başlatan kişidir.

Felsefe, merak ve bu meraka dayalı soru sorma şekli ile ortaya çıkar. Zaten felsefede cevaplardan ziyade soru sormak önemlidir. Nerede soru sorabiliyorsak orada felsefe vardır!

Eskiden beri felsefe hakikat ve varlığı bir araya getirmiştir.  Var olanın varlığını keşfeden de Parmanides’tir. το γαρ αυτό νοειν εστιν τε και είναι ( to gar avto noein estin ta gai ine.) Zira düşünmek ve var olmak aynı şeydir.