İskandinav Mitolojisi: Genel Bakış

İskandinav Mitolojisi : Başlangıç

Mitoloji dünyası karmaşıktır. Fakat karmaşık olduğu kadar da ilgi çekicidir. Bu yazımda ise sizlere İskandinav Mitolojisi ‘nin başlangıç hikayesini ve Dokuz Diyar’ın genel hatlarını en sade hali ile anlatmaya çalışacağım. Diliyorum ki bilgilendirici ve faydalı bir yazı olur.

Nors veya İskandinav Mitolojisi için devler mitolojisi de diyebiliriz. Öyle ki başlangıçta her şey Ymir isimli devin oluşmasıyla başladı. Henüz hiçbir şey yokken Büyük Boşluk denilen Ginnungagap hakimdi. Ginnungagap’ın kuzeyinde Buz Dünyası (Nilfheim), güneyinde ise Ateş Dünyası (Muspelheim) var olmaktaydı. Buz ve ateş bir noktada kesişiyordu. Kesişen bu noktada eriyen buzlarla ilk olarak Ymir isimli dev meydana geldi. Sonra ise Audhumla isimli inek ortaya çıktı. Audumla etrafındaki tuzlu buzları yaladıkça eriyen buzların şekli ilk tanrı Buri’yi oluşturdu. Buri’nin oğlu ise Ymir’in doğurduğu dev Borr ile evlendi ve çocukları (Odin, Vili, Ve) oldu. Doğan bu çocuklar yarı tanrı, yarı devdi. Çocuklar Ymir’i öldürdüler ve parçalara ayırdılar. Böylelikle evren oluşmaya başladı. Ymir’in kanından denizi, bedeninden yeri ve kafatasından göğü yaptılar. Oluşan bu evren Yggdrasil’dir. Dişbudak ağacıdır. Dalları dokuz diyara açılır. Görülebilecek en görkemli ağaçtır bu. Aslında bizler farkında olmadan ‘Hayat Ağacı’ olarak etrafımızda kullanırız bu sembolü. Bazen bir takıda bazen bir eşyada.

İskandinav Mitolojisi ‘nde Yggdrasil ve Dokuz Diyar

Yggdrasil evreni oluşturur. Evrenin varlığı Yggdrasil’e bağlıdır. Görkemli ve sonsuza kadar yeşil kalacak bir ağaçtır. Yggdrasil’in dalları arasında rüzgarı temsil eden dört geyik dolaşmaktadır. Bu geyikler ağacın tomurcukları ile beslenirler. Ağacın köklerini ise kötü niyetli bir yılan olan Nidhogg ve diğer yılanlar kemirmektedir. Bu nedenle Yggdrasil bir ızdırap içindedir. Görmekteyiz ki Yggdrasil canlı ve ölümlüdür.

Yggdrasil, Dokuz Diyar’ı oluşturur. Dokuz Diyar’da Aesir ve Vanir tanrıları, devler, elfler, cüceler, ölüler ve insanlar yaşar. Aesir tanrıları Odin’in krallığındadır. Savaşçı tanrılardır. Vanir tanrılarının yöneticileri ise tanrıça Freya ve tanrı Frey’dir. Doğurganlığı, bolluk ve bereketi temsil ederler. Şimdi bu diyarları ayrı ayrı inceleyelim.

Asgard 

Aesir tanrılarının evidir. Aynı zamanda Odin’in yaşadığı diyardır. Ağacın en tepesinde bulunur. Böylelikle tüm diyarların üstündedir. Asgard da tanrılar kendi evlerine sahiptir. Odin’in evi ise Valhalla’dır. Görkemli ve büyük bir salondur. Odin’in savaşçı askerleri olan Valkyrieler savaşta ölen kahramanları bu salona getirirmekte ve ebediyete uğurlamaktadırlar. Valkyrieler savaş meydanında oldukça başarılı, genç ve güzel bakirelerden oluşmaktadır. Ayrıca Asgard, Heimdall tarafından korunur. Eğer aranızda Marvel izleyen varsa mutlaka görmüş olmalısınız. Heimdall kimsenin erişemeyeceği bir görme ve işitme duyusuna sahiptir. Aynı zamanda Bilfrost Köprüsü’nün de bekçisidir. Ve Bilfrost Köprüsü ise Midgard’a tek geçiştir. Diğer yandan Asgard’da yaşayan diğer tanrılar arasında Thor ve Balder de bulunur. Popüler çizgi roman ve sinema dünyasından ismini sık duyduğumuz Thor’un fırtına ve şifa tanrısı olduğunu bilmeyenlerin sayısı çok azdır. Ayrıca Odin’in en güçlü oğludur. Balder ise ışık, neşe, saflık, güzellik, masumiyet ve barış tanrısıdır. Tanrılar ve insanlar tarafından çok sevilen iyiliği ile dikkat çeken bir tanrı olduğu söylenmektedir.

Midgard

Gelelim insanların diyarına. Daha önce de bahsettiğimiz gibi Aesir tanrılarının diyarı Asgard’a Bilfrost ile bağlıdır. İnsanların yani ölümlülerin yaşadığı diyardır.

Jotunheim

Devlerin diyarıdır. Don ve dağ devleri burada yaşar ve dolaşır. Ayrıca devlere Jotun da denilmektedir. Aesir tanrılarından bile önce varlardı. Bu nedenle insanlar ve tanrılar dünyası için bir tehdit olarak görülmekteydiler. Bu nedenle bu görüş tanrılar ve devler arasında savaşa neden oldu. Ve bu savaş Ragnarok’u yani Büyük Yıkım’ı getirdi.

Vanaheim

Vanirlerin yaşadığı diyardır. Vanirler, Aesirler gibi savaşçı değillerdir. Daha çok doğa ve vahşi yaşam ile ilgilenmişlerdir. Diğer yandan bereket ve bolluğu simgelerler.

Alfheim

Güneş ve yıldızlar kadar güzel olduğu söylenen Işık Elfleri’nin diyarıdır. Frey, Alfheim’in yöneticisidir.

Nidavellir ya da Svartalfheim

Cücelerin ya da karanlık elflerin diyarıdır. Ayrıca Marvel aşığı biri olarak yine konuya buradan değineceğim. Eğer izleyen okurlarım varsa orada Thor’un çekicini yeniden yapmak için gittikleri diyarın Nidavellir olduğunu görebilirler. Aynı şekilde mitolojide de burada yaşayan cücelerin madenci ve zanaatkar topluluklar olduğunu görmekteyiz.

Muspellheim

Alevlerin diyarıdır. Ateş devi olan Sutr tarafından korunmaktadır. Başlangıçta ise Nilfheim’deki buzları eritmiştir.

Nilfheim

Karanlık, soğuk ve sis dünyasıdır. Yöneticisi tanrıça Hel’dir. Başlangıçta Büyük Boşluk’un kuzeyinde bulunan o soğuk diyardır. Ayrıca ölen kötü insanlar buraya gönderilir.

Helheim

Ölüler diyarıdır. Tanrıça Hel tarafından yönetilir. Savaşta cesurca ölenler Valhala’ya götürülürken diğer ölülerin getirildiği diyardır. Ayrıca bir köpek tarafından bekçiliği yapılır.

 

Bu yazımda sizlere İskandinav Mitolojisi hakkında temel bazı bilgiler vermek istedim. Elbette mitoloji çok geniş ve her ayrıntıları ile ele alınması gereken bir yapı. Bir sonraki yazımda İskandinav mitolojisinde Büyük Yıkım ya da Kıyamet olarak adlandırılan Ragnarok hakkında bilgiler ile döneceğim. Bizleri takipte kalın.

 

Benzer içerikler için YouTube ve İnstagram sayfamızı takip edebilirsiniz.