Yada : Türklerin Sihirli Taşı

Birçok toplumda, taşların gücü olduğuna ve farklı enerjiler yaydığına inanılmaktadır. Tabii her taş bu olağanüstü güce sahip değildir. Bunlar arasında özel taşlar vardır ve ‘’Yada taşı’’ da bu özel taşlardan biridir. Yeşil renkli ve damarlı bir taştır. Özellikle Türk mitolojisinin en önemli taşlarından biri olan Yada taşı, kullanım amacı sebebiyle oldukça kıymetlidir.

Yada Taşının Sihri Nedir?

Türklerin eski tarihlerden 18. yüzyılın sonlarına değin Yada taşını kullanarak yağmur, dolu ve kar yağdırdıkları; fırtına ve tufan çıkardıkları bilinmektedir.  Ancak bu taş daha çok yağmur yağdırmak için kullanıldığı için ‘’yağmur taşı’’ olarak da bilinmektedir. Bu taş Arapça kaynaklarda ‘’hacer-i metar, hacerü’l-berd’’ şeklinde geçerken; Farsça kaynaklarda ise ”Seng-i yede, Seng-i metar, Büzürk mühre’’ olarak rastlanılmaktadır. Moğolcada ise bu taşa ‘’Bezoar, Dzada’’ isimleri verilmiştir. Ayrıca Türkçenin çeşitli lehçelerinde bu taşın isminin farklı söylenişleri de mevcuttur.

Sihirli Taşın Kökeni

Bu taşın ortaya çıkışı hakkında farklı görüşler mevcuttur. Bir inanışa göre Nuh tufanı sırasında Hz. Nuh’a Tanrı tarafından, Türklerin atası sayılan Yafes’e verilmek üzere verilmiş bir taştır. Böylelikle Yafes’e geçen bu taş miras yoluyla nesilden nesile el değiştirmiştir. Bir diğer inanışa göre de bu taş Çin’in çok uzak bölgelerinden alınan bir taştır. Başka bir inanca göre ise de bu taş bir Türk ülkesinin dağından alınmıştır. Bu inançların dışında Yada taşının; kurtların, atların, öküzlerin, ayıların, köpeklerin, ördeklerin, kazların ve kartalların midesinde yer aldığına inanlar da vardır. Ayrıca 18. yüzyılda yaşamış Osmanlı hekimlerinden Şaban Şifâî ‘’hacer-i berf ü bârân u tûfan’’ şeklinde adlandırdığı bu taşı sınıflandırmada madenî ve hayvanî taşlar arasına almıştır.

Kullanım Alanı ve Şekli          Yada

Genel görüş Yada taşının yağmur ve kar yağdırma işleminde kullanılış ritüelinin, yalnızca Türkler tarafından bilindiğidir. Bu ritüeli gerçekleştiren kişilere de Yadacı denmektedir. Yadacı su dolu bir kap içerisinde iki taşı birbirine sürter. Daha sonra kabın içindeki suyu etrafa serperek dualar eder. Bu işlemi yedi kez uygular. Son olarak yedinci işlemden sonra da yağmur ya da kar yağdığına inanılırdı. Ayrıca kaynaklara göre Yada taşı özellikle savaş zamanlarında düşmanları alt etmek için kullanılırdı.

Türklerin Efsanesi    

Eski Türklerde Yada taşının Türklere güç verdiği ve bu taşı ellerinde bulundurdukları sürece bütün güçlerini bu taştan aldıkları inancı mevcuttu. Fakat efsaneye göre Türkler bu taşı Çinlilere verdi ve bu yüzden de ellerindeki bütün gücü kaybettiler.

Bu yazı İnsanca Akademi editör ekibinden Dilan Deniz Emeksiz tarafından düzenlenmiştir.