Bilgi Teorisi ve İstatistik

Bilgi teorisi, bilginin belli bir temel üzerine oturması ve oluşmasını sağlayan bilimsel çalışma metodudur. Bir bilginin var olabilmesini sağlayan ve bilgiyi modern anlamda depolamamızı sağlayan metodolojidir. Evrenin genişliği göz önünde bulundurulduğunda bilginin sonsuz olduğu aşikârdır. Kısacası modern anlamda bilgi, mevcut ortamdaki olasılık değerinin çözümü olarak tanımlanabilir.

Varlık Nedir?

“Varlık nedir?” sorusunun cevabı bilgi dediğimiz gerçekliğin temelini atmamıza yardımcı olur. Yalnız bilgiye kavram olarak baktığımızda, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıdığını görürüz. Bilgi elimizdeki verilerle doğrudan ilişkilidir. Elimizdeki verilerin belirsizliklerin çözümü elimizdeki bilgiyi var eder. Elimizdeki veriler bütün anlamda anlamsız olabilir ancak bilgi verileri en anlamlı bütünde birleştirmek demektir. Varlığın tanımı bilginin kökenine yaptığımız aynı yolculukta cevap bulur.

Bilgi Üzerinde Belirsizlik

İstatistik anlamında belirsizlik, verilerin meydana gelme ve pozitif olma olasılıklarını tanımlar. Bilgi teorisi, belirsiz bir olayın belirsizliğini çözmek için daha fazla dataya ihtiyaç duyduğu olgusundan yararlanır. Sonuçta, var olan tüm bilgiler olasılık hesaplamaları üzerinden tanımlanır.

Rastgele Değişkenler (Rassal Değişkenler)

Rassal değişken, reel olmayan olasılık kavramının bilgi teorisi ile çözümlenmesi ve değişken değerlerin anlam kazanmasını ifade eder. Bir parayı attığınızda gelecek iki ihtimali aklınızdan bulabilir ve bunun üzerinde oyunlar oynayabilirsiniz. Olasılık kavramı temelde bu kadar basittir. İşler düşük olasılıklı olayların değerlendirilmesi ve hesaplara katılmasını gerektiren durumlarda karışmaya başlar. Bir kan testi yaptırdığınızı farz edelim; bu test belli bir miktar kanın içindeki değerlerin vücudun geneli için genelleyen ve elinizde ki bu verileri bilgiye dönüştürmenize yarayan temel kurallardan yararlanır.

Bilginin Doğumu

Bilgi günümüzde birçok farklı olasılığın birleşmesini sağlayan verilerden doğar. Bir parayı atmadan elimdeki verileri değerlendirmem gerek diyelim; yazı gelebilir, tura gelebilir. Elimdeki olasılık dalgası bana temel veri setimi sağlar. Para yere düştüğü anda yaptığım ölçüm bilgidir. Çünkü basit anlamda olasılık dalgalarından bilgiye giden yol parayı defalarca atmaktan geçer. Her anımız hayatımızda kesin dediğimiz her şey olasılık setleri yardımıyla yazılır. Gerçekleşmesi muhtemel ihtimaller üzerinden gerçeklere uzanır bilgi.

Ölçümün Belirsizliği

Kısacası bildiklerimizden emin olmak, bilmediklerimizde saklıdır. Görünende değil görünmeyene odaklanmalıyız. Buraya kadar anlattıklarımızdan kafanızı karıştıran şey “Nasıl olur da her şey olasılık gözlüğüyle bakıyoruz?” sorusudur. Birçoğumuz için her şey nettir. Dünya güneşin etrafında döner bunun için gayet net ölçümler yapılmıştır. Arabamızın hızı ibrede gözüktüğü gibi nettir. Temel fizik dersi alanlar için de benzer bir senaryo geçerli.

Ölçüm, hayatımız için büyük bir öneme sahiptir. Boyumuzu ölçerken bile kullandığımız ölçüm aletlerinden bile şüphe etmeyiz. Gerçek şu ki, ölçüm yapmak olanaksızdır. Fizikte ve matematikte sıkça kullanılan bir kavram, ölçümdeki belirsizliktir. Bu belirsizlik bize yaptığımız ölçümün belli olasılıklarla belli sonuçlarda olabileceğini söyleyen bir data verir. Her defasında yaptığımız denemeler, belirsizliği azaltmak içindir.

Olasılıklar Dünyası

Etrafımızda gördüğümüz her şey tüm ölçümler ve emin olduğumuz her şey sayıların dünyasında, istatistikidir. Kavramları ve dataları gerçek yapan onlara olan inancınızdır. Bir parayı yazı yapan sizin ona verdiğiniz güçtür. Yarın sokağa çıktığınızda bir daha bakın etrafınıza ve görmeye çalışın, emin olduğunuz olasılıksızları. Olasılıksız olan gerçek olamayacak olan mıdır? Gerçek olamayacak kadar gerçek olan mıdır?

Diğer bilim yazılarımız; www.insancaakademi.com/category/bilim/

Benzer içerikler için İnstagram sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!