Çoklu Kişilik Bozukluk Nedir?

Çoklu kişilik bozukluğu ya da Dissosiyatif kimlik bozukluğu, 1900’lü yılların başında önce şizofreni daha sonra borderline kişilik bozukluğu olarak tanımlanmıştır. 1980 yılından itibaren DSM-III’te ayrı bir tanı olarak yer almıştır. Tanı sonuçlarına göre ender bir hastalık değildi ve hastalık üzerinde araştırmalar arttı . Çoklu kişilik bozukluğu olan kişiler için de bir ya da birden çok kişinin var olduğunu hissettiklerini söylemişlerdir. Hastanın için de yarattığı bu  farklı kişiliklere “alter kişilik” denir. Her bir alter kişilik birbirinden  farklıdır.

Çoklu Kişilik Bozukluğu Nedenleri

Çoklu kişilik bozukluğu hastaları üzerinde yapılan araştırmalarda bu hastalığın tanısını alan kişilerin çoğunun çocukluk dönemi cinsel ya da fiziksel istismara maruz kaldığı görülüyor. Çocuklar  yaşadıkları bu travmaları unutmak için bu dönemde yüksek olan hayal güçlerini kullanarak alt kişiler yaratıp  korunma mekanizmalarını oluştururlar. Diğer nedenlerse;  bedensel,  ruhsal, kültürel eğilimler ve  destekleyici kişilerin eksikliğini çocukların yarattıkları bu kişilerle kapatmak istemesidir. Ortalama tanı 3-6 yaşta konulabiliyor.

Çoklu Kişilik Bozukluğu Belirtileri

Dissosiyatif bozukluğa sahip hastalar şizofreniden farklı olarak dışarıdan değil kafalarının içinden farklı sesler duyduklarını söylerler. Bu kişilerde; odaklanma sorunları, tutarsızlıklar, unutma hali, ani duygu değişimleri olur. Bir kişi de ortalama  5-13 alt kişilik görülebilir bu kişilikler birbirlerinden hem ruhsal hem de fiziksel olarak çok farklı olabilir. Dkb hastalarının tanısı konmadan önce birçok psikiyatrik hastalığın farklı kişilikler üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Örneğin: bir kişiliği  yeme bozuklukları olan dışa dönük biriyken; diğer bir kişiliği sosyal fobisi olan biri. Bu şekilde bir hastaya çok fazla psikolojik tanı olur. Hastanın kişilik değişimleri ani bir şekildedir. Hastanın hangi durumlarda, ne sıklıkla kişilik değiştirdiği hastayı anlamak için önemli bir kriterdir.

24  Kişi 1 Beden de

Split filmi, gerçekte yaşanmış biri William Stanley Milligan’ın hayatından esinlenerek yapılmış bir filmdir. William Stanley Milligan, 1955-2014 yılları arasında çoklu kişilik bozukluğu hastalığı içinde görülen en çok kişiliğe sahip olan isimdir. Amerika’da birçok farklı suç işledikten sonra tecavüz suçundan dolayı tutuklamıştır. Üç kez adam kaçırma ve  silahlı soygun  dört kez tecavüzle suçlamıştır. Halka açık davada avukatları suçu onun değil alternatif 2 kişiliğinin işlediğini söyleyerek savunma yapışlardır. Bu tarz bir savunma yapılan ilk kişi olarak beraat etmiştir. Üvey babası tarafından cinsel istismara uğradıktan sonra hastalığın oluştuğu düşünülmektedir. 24 kişiliğin 9’nun iyi 14’nün kötü olduğu doktorlar tarafından söylenmiştir. Bu ilginç adam medyada görüldükten sonra kitap ve filmlere de konu olmuştur.

Kevin Wendell Crumb

Split filmin de çoklu kişilik bozukluğu bulan Kevin tıpkı Billy gibi 3 kızı kaçırır ve evine hapseder. Kızlarla olduğu süreçte farklı kişiliklerini görürüz . Kızlardan Casey’e karşı farklı bir tavrı vardır. Casey’de küçükken onun gibi istismar edilmiştir. Hayatlarındaki bu ortak olay Casey’nin evden canlı  çıkabilen tek kişi olmasını sağlar.  Kevin’ın kontrolden çıktığı durumlarda onu  durdurmanın tek yolu gerçek kişiliği olan Kevin Wendell Crumb’ı tıpkı annesinin küçükken bağırarak söylediği gibi  adıyla  çağırmaktır..

Kevin hastalığıının sorumluluk sahibi kişilikleri farkındadır bu yüzden doktora gitmektedir. Doktoru onun 23 kişiliğini tanımaktadır fakat en tehlikeli olan 24. kişiliğini bilmemektedir. Terapi sırasında bazen bununla ilgili ipucu verse de bu kişiliğin ne kadar tehlikeli olduğu filmin sonunda belli olur. Kevin yarım kalmışlığını insanlığın son noktası dediği bu kişiliği ile tamamlayacağını düşünmektedir. Kevin’in insanüstü olan bu kişiliği doktoru ve bir sürü kişinin ölümüne sebep olduktan sonra kaçışına yardımcı olur. Arkasından ise ona halk tarafından konan  “Sürü” lakabını bırakır. Kevin’ın kaçışı serinin ilk filmi için son olsa da diğer bölümler için başlangıçtır.

“ Acı çekmiş ya da parçalanmış insanların bizden eksik olduklarını mı düşünüyorsun, ya bizden fazlaları varsa?”  (Split)

KAYNAKÇA

Çoklu Kişilik Bozukluğu, Lut Tamam, Nurgül Özpoyraz, Mehmet Ünal, Çukurova Üniversitesi Tıp fakültesi, Ocak 1996

Billy Milligan, en.m.wikipedia.org, Haziran 2021

Dissosiyatif- Çoklu Kişilik Bozukluğu, Psikolog Çağrı Çobanoğlu, Youtube, 17 Mart 2020