DUYUYOR MUSUN?: MÜZİK VE FELSEFE

MÜZİK VE FELSEFE

Müzik insanlığın en eski estetik hazlarından biridir. Kimi zaman bir kuşun sesi kimi zaman bir akar suyun akması kimi zaman oyulmuş bir odundan geçen nefesin çıkardığı ses. Müzik insanlık için her zaman çok önemli olmuştur. Felsefe ile ne ilgisi vardır peki? Müzik denilince akla gelen sorular genellikle sanatla ilgilidir. Felsefe ve müziğin çok önemli bir arkadaşlıkları vardır aslında.

Müzik ve felsefe ilişkisini incelerken ilk ve en zor soru müziğin ne olduğu sorusudur. Yukarı da bahsi geçen doğal sesler müzik midir? Müziğin gerçek tanımlaması sanat ile doğuyor bence. Bir yaratı olma özelliği taşıyan ilk sesler topluluğun yaratılmasıyla beraber tamamen anlamsız olacak sesleri belli bir organizasyon ve estetik bir kaygı duyarak bir araya getirme sanatıdır müzik. Yani evet sesler tek başlarına müzik değillerdir ama her ses müziği yaratmak için kullanılabilir.

Müziğin insan zihni ile olan ilişkisi gerçekten karmaşıktır. Çünkü zihnimizde bazen bir anının depolanması ve saklanması için bazen anıların kategorize edilmesinde müzik vardır. Bunun bir sebebi teknolojinin gelişmesi ile beraber müziğe erişimin ve müzik yaratan kişilerin astronomik rakamlara çıkmasıdır. Günlük hayatımızın her anını bir film setindeymişçesine yaşamaya başladık. Üzüldüğümüzde dinlediğimiz müzikler sinirliyken dinlediğimiz müzikler belli bir yer kaplar zihnimizde. Ardından tekrar aynı müziği anımsadığımızda üzgün olmasak dahi üzülebiliriz. Müzik insan zihninde eski fotoğraflara bakmak gibidir. Zihnimiz anıları ses, görüntü, tat ve diğer duyularımızla oluşturduğumuz anılar olarak saklar.

MÜZİĞİN ANLAMI

Müzik doğası gereği bir estetik ve haz ile gelişmiştir. Müzik dinlerken mutlu huzurlu kimi zaman sinirli kimi zaman rahatsız hissederiz. Müziği diğer sanatlardan ayıran ve bu kadar popüler yapan bir yaratısının ve matematiğinin bulunması. Yani doğanın kendi var oluşunun ardında müziksel bir matematik var. Bir kuşun sesi bir nota aslında. Çünkü notalar insanların yarattığı bir şey değildir. İnsanlar doğada var olan seslere belli isimler, düzenler ve teknikler kazandırmışlardır. Müziğin insanla olan ilişkisi olduğu gibi doğa ile büyük bir uyumu vardır. Genelde aksi bilinse de aslında müzik sözel bir sanat değil resim gibi sayısal bir sanattır.

Müziğin estetiğinin altında yatan büyük bir matematik yatar. Tüm enstrümanlar da bir doğa yasası ile uyumlu hareket ederler. Fizikte olduğu gibi, müziğin de doğası gereği tanımlandığı yasalar vardır. Sesin belli frekans değerlerine verdiğimiz nota isimleri evrenin her yerinde aynı şekilde işler. Müzik doğanın arkasındaki matematiğin sanatıdır. Eğer yeterince iyi dinlerseniz atomlardan evrenin en uzak köşesine kadar bu eşsiz müziği her yerde duyabilirsiniz.

Muhammet Furkan Dolgun
İstanbul Üniversitesi Fizik bölümünde okuyan, okumayı, yazmayı ve felsefeyi seven bir gezgin.